Przedmiot i zakres działalności określony w Statucie Instytutu obejmuje:
- Prowadzenie badań naukowych i prac rozwojowych w dziedzinie nauk przyrodniczych i technicznych, dotyczących w szczególności:
- struktury, jakości i właściwości drewna, tworzyw drzewnych i pozostałych materiałów stosowanych w przemyśle drzewnym i meblarskim oraz w produktach tych przemysłów,
- wyrobów i technologii produkcji przemysłów opartych na drewnie: przemysłu tartacznego, płyt drewnopochodnych, sklejkowego, zapałczanego, stolarki budowlanej, budownictwa drewnianego, meblarskiego, opakowań z drewna, materiałów podłogowych, architektury ogrodowej, chemicznego przerobu drewna i innych,
- technologii materiałowych, mikro- i nanotechnologii,
- modyfikacji drewna i materiałów drewnopochodnych,
- biotechnologii w drzewnictwie,
- ochrony drewna i materiałów drewnopochodnych przed działaniem czynników biotycznych i abiotycznych,
- jakości wyrobów, w tym parametrów techniczno-użytkowych oraz higieniczności wyrobów przemysłów opartych na drewnie,
- wyposażenia maszynowego, narzędziowego i energetycznego stosowanego w przemyśle drzewnym i meblarskim,
- wymagań fitosanitarnych dla drewna, wyrobów z drewna i materiałów drewnopochodnych,
- ochrony środowiska i miejsc pracy,
- energii odnawialnej z biomasy,
- utylizacji i recyklingu odpadów drzewnych i drewna poużytkowego,
- drewna pochodzącego z obiektów zabytkowych,
- organizacji i ekonomiki drzewnictwa,
- transportu drewna i produktów drzewnych,
- opracowywania i doskonalenia metod badań naukowych i prac rozwojowych w zakresie drzewnictwa, w tym systemów zarządzania,
- prac normalizacyjnych, unifikacyjnych, typizacyjnych i certyfikacyjnych w drzewnictwie;
2. Przystosowanie i wdrażanie wyników badań naukowych i prac rozwojowych do praktyki gospodarczej.
W związku z prowadzoną działalnością podstawową Instytut:
- upowszechnia wyniki badań naukowych i prac rozwojowych;
- wykonuje badania i analizy oraz opracowuje opinie i ekspertyzy w zakresie prowadzonych badań naukowych i prac rozwojowych, w tym badania i analizy techniczne drewna i materiałów drewnopochodnych, wyrobów z drewna oraz środków zabezpieczających i uszlachetniających drewno do różnych zastosowań, a także badania nad procesami ich wytwarzania, przetwórstwa i stosowania;
- prowadzi badania bezpieczeństwa użytkowania wyrobów;
- prowadzi badania i opracowuje opinie dotyczące rynku drzewnego, dziedzin nauki i techniki oraz sektorów gospodarki związanych z drzewnictwem, opracowuje też prognozy wieloletnie, wykorzystując wyniki badań naukowych i prac rozwojowych oraz w zakresie wdrażania osiągnięć nauki i techniki;
- prowadzi działalność normalizacyjną, certyfikacyjną i aprobacyjną;
- tworzy i rozwija bazy danych związane z przedmiotem działania Instytutu;
- prowadzi działalność w zakresie informacji naukowej, technicznej i ekonomicznej, wynalazczości oraz ochrony własności przemysłowej i intelektualnej, a także wspierającej innowacyjność przedsiębiorstw, w szczególności poprzez informację naukowo-techniczną, w tym działalność biblioteczną w przedmiocie działania Instytutu;
- wytwarza na potrzeby badań naukowych i prac rozwojowych aparaturę, urządzenia, materiały i inne wyroby oraz prowadzi walidację metod badawczych, pomiarowych i kalibrację aparatury;
- prowadzi działalność wydawniczą związaną z realizowanymi badaniami naukowymi i pracami rozwojowymi.
Instytut prowadzi seminaria, kursy i szkolenia specjalistyczne oraz różne formy kształcenia ustawicznego.
Instytut organizuje i prowadzi konferencje i seminaria naukowe oraz uczestniczy w nich.
